وحید حاجی پور | چند روز پیش بود که
گازپروم اعلام کرد با یک بحران سود بزرگ مواجه شده است؛ بزرگترین
غول گازی جهان به دلیل
تحریم های غرب و کاهش خرید گاز اروپایی ها از این شرکت، مجبور شدند گاز خود را با قیمتی بسیار کمتر از قاره سبز به چینی ها بفروشند.
برای درک بهتر این موضوع باید به چند عدد دقت کنیم؛ گازپروم در سال ۲۰۲۳ نزدیک به 7 میلیارد دلار زیان کرده است اتفاقی بیسابقه در ۲۴ سال گذشته. همچنین صادرات گاز روسیه به اروپا به کمتر از یک پنجم کاهش پیدا کرد و از ۱۵۵ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۱ به ۲۸ میلیارد متر مکعب در ۲۰۲۳ رسید.
این یک اتفاق بسیار تلخ برای پوتین و حاکمیت روسیه بود؛ اما آیا آنها نمی دانستند در صورت پا گذاشتن روی خطوط قرمز اروپایی ها، ممکن است تحریم و تنبیه شده، و همه منافع خود را در از دست بدهند؟
توهم روسی، واقعیت غربی
پاسخ به این پرسش هم برای روسها سخت بود و هم برای بسیاری از تحلیلگران انرژی جهان؛ حتی روس ستیزترین تحلیلگر گازی جهان هم فکرش را نمی کرد روسیه با استفاده از
سلاح گاز به جنگ غرب برود و از همه مهم تر، هیچ کس هم نمی توانست بپذیرد اروپا در کمتر از دو سال، میزان وابستگی 40 درصدی خود به گاز روسیه را به کمتر از 5 درصد برساند.
با این وجود، ولادیمیر پوتین که روس دوستان در ایران، وی را گلادیاتور جهان اسلام و ضدغرب می دانستند که با تکیه بر قدرت و هوش او می توان اروپا را از پای در آورد، در وضعیت وحشتناکی قرار گرفته است. گاز که روزگاری موتور بلندپروازی های وی را تغذیه می کرد حالا به کالایی تبدیل شده که باید آن را بسوزاند و یا با قیمتی نازل به
چین صادر کند.
پوتین در زمان ریاست جمهوری
ترامپ، جلوی او ایستاد و نگرانی های آمریکا را برای
وابستگی اروپا به گاز روسیه را یک توطئه متوهمانه آمریکایی نامید که قصد دارد با ایجاد دلهره در جبهه غرب، اروپا را متقاعد کند تا با کاهش خرید گاز روسیه، سهم محموله های ال ان جی آمریکا را بیشتر کند.
گرچه پوتین درست می گفت ولی متوجه نشد آمریکایی ها از تلاش دست بر نمی دارند و به دنبال فتح بازار اروپا به سود خود خواهند بود. خطای محاسباتی او در افزایش گازبهای صادراتی و سپس حمله به
اوکراین موجب شد تا اروپا، تحریم گازی روسیه را با دقت بسیاری دنبال کند.
خلع سلاح انرژی روسیه
تا پوتین به خود بیاید، اروپا گاز روسیه را پشت سر گذاشت؛ میگرن های گازی پوتین تبدیل به یک حالت عادی در مغز او شد اما عده ای در ایران، نمی خواستند قبول کنند روسیه در جبهه غرب به شکست رسیده است. بازار نفت و گاز روسیه در قاره سبر، بدون درد و خونریزی به آمریکایی رسید که سال ها بود منتظر خطای بزرگ پوتین بود.
حالا که گازپروم ضرر خود را اعلام کرده، عده ای در ایران قضد ندارند با این فکت ملموس کنار بیایند که پوتین بازنده نفتی و گازی در باتلاق اوکراین است. او چیزی به دست نیاورد اما تمام حیثیت و قدرت انرژی خود را از دست داده و امروز فعلا تبدیل به یک تولیدکننده معولی نفت و گاز شده است.
جدای از عربستان و جین، باید آمریکا را بزرگترین برنده قمار بزرگ پوتین دانست؛ رئیس جمهوری که سلاح هایش یکی پس از دیگری در حال از کار افتادن است.