​ماشین جنگی پوتین بدون سوخت!

به گزارش میز نفت، این هشدار در حالی مطرح می‌شود که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، نیز اخیراً اعلام کرده است که اقتصاد روسیه «در آستانه فروپاشی» قرار دارد، مگر آنکه ولادیمیر پوتین به جنگ در اوکراین پایان دهد.
 

فشارهای مالی از آغاز جنگ

 
از زمان آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، کرملین بارها با بحران‌های بودجه‌ای مواجه شده است. در همان سال، برای تأمین هزینه‌های فزاینده نظامی، دولت روسیه به اقدامات اضطراری مانند اعمال مالیات‌های ناگهانی بر بخش‌های انرژی و بانکداری روی آورد.
 
 افزایش قیمت کالاهای اساسی در بازار جهانی نیز به تأمین بودجه دفاعی کمک کرد. در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، هزینه‌های مربوط به بسیج نیرو و جذب سربازان جدید عمدتاً از طریق بودجه‌های محلی و افزایش‌های جزئی مالیات تأمین شد.
 
در سه سال و نیم گذشته، توجه جهانی بر توانایی روسیه در عبور از تحریم‌ها و حفظ رشد اقتصادی متمرکز بوده است. با این حال، فشارهای اقتصادی ناشی از ادامه جنگ اکنون به‌سختی قابل پنهان‌سازی هستند.
 

حملات هوایی اوکراین و بحران سوخت

 
یکی از عوامل تشدید بحران اقتصادی روسیه، حملات هوایی گسترده اوکراین به زیرساخت‌های نفت و گاز این کشور است. از ماه اوت ۲۰۲۵، اوکراین عملیات‌های هوایی هدفمندی را علیه پالایشگاه‌ها، مراکز فرآوری گاز، انبارهای سوخت، خطوط لوله، مراکز لجستیکی و پایانه‌های صادراتی در سراسر روسیه آغاز کرده است.

این حملات باعث کاهش شدید درآمدهای صادرات انرژی روسیه و افزایش قیمت سوخت برای مصرف‌کنندگان داخلی شده‌اند.
 
در ماه‌های اخیر، کمبود سوخت در مناطق مختلف روسیه گزارش شده و رانندگان برای تأمین بنزین ساعت‌ها در صف ایستاده‌اند. بر اساس ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی، تأثیر حملات پهپادی اوکراین تا اواسط سال ۲۰۲۶ باعث کاهش ظرفیت پالایش نفت روسیه خواهد شد.
 

ادامه حملات و توسعه موشکی

 
کی‌یف در حال توسعه نسل جدیدی از موشک‌های ساخت داخل است که می‌تواند زمینه‌ساز تشدید حملات هوایی علیه زیرساخت‌های انرژی روسیه باشد. این روند نشان‌دهنده تغییر در موازنه جنگ و افزایش فشار اقتصادی بر کرملین است.
 
در شرایطی که جنگ اوکراین وارد سال چهارم خود شده، کشورهای غربی اکنون هدف‌گذاری تازه‌ای را دنبال می‌کنند: اطمینان از آنکه روسیه پیش از اوکراین منابع اقتصادی خود را از دست بدهد. با توجه به برتری منابع متحدان اوکراین، تحقق این هدف دور از انتظار نیست.
 

تغییر راهبرد اقتصادی روسیه

 
بر اساس بودجه پیشنهادی روسیه برای سال ۲۰۲۶، کرملین قصد دارد وابستگی خود به درآمدهای نفت و گاز را کاهش دهد. این بودجه بر پایه قیمت پایین‌تر نفت تنظیم شده و تمرکز بیشتری بر مالیات‌های داخلی دارد.
 
هدف این است که سهم درآمدهای نفت و گاز از حدود ۴۰ درصد به نصف کاهش یابد. با این حال، در صورت تشدید تحریم‌های غرب در زمان مناسب، این برنامه می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و منجر به تورم افسارگسیخته و رکود اقتصادی بیشتر شود.
 

تحریم‌های هدفمند و تأثیرگذار

نشانه‌هایی از آمادگی غرب برای هدف‌گیری اقتصاد جنگی روسیه دیده می‌شود:رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، با اعمال تعرفه بر کشورهایی که نفت روسیه خریداری می‌کنند، فضای تجارت با مسکو را متزلزل کرده است.
 
اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز تحریم‌های خود را گسترش داده‌اند و کشتی‌های بیشتری از ناوگان سایه روسیه را در فهرست سیاه قرار داده‌اند.
 
بندر چینگ‌دائو در چین اخیراً محدودیت‌های فنی جدیدی برای نفتکش‌ها اعمال کرده که عملاً کشتی‌های ناوگان سایه را از فعالیت در این بندر منع می‌کند؛ اقدامی که نشان‌دهنده افزایش احتیاط در تعامل با کرملین است.
 

حملات اوکراین و شکنندگی اقتصاد روسیه

 
حملات عمیق اوکراین به زیرساخت‌های انرژی روسیه، نقطه‌ضعف اقتصاد این کشور را آشکار کرده‌اند. این حملات نشان داده‌اند که اقتصاد روسیه بسیار شکننده‌تر از آن چیزی است که مقامات مسکو ادعا می‌کنند.
 
در این شرایط، شرکای غربی اوکراین باید از اهرم‌های اقتصادی خود برای افزایش فشار بر کرملین استفاده کنند. هدف نهایی این است که پوتین را متقاعد کنند ادامه جنگ می‌تواند به فروپاشی اقتصادی منجر شود.

همان‌طور که وزیر امور خارجه لهستان پیش‌تر گفته بود، این جنگ احتمالاً زمانی پایان خواهد یافت که یکی از طرفین منابع لازم برای ادامه آن را از دست بدهد.

منبع: شورای آتلانتیک

شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۰۲:۲۴