دورنمای ۱۰ساله تا تكمیل خط لوله قدرت سیبری - ۲
کاسبی گازی چین از روسیه
میز نفت - رویترز گزارش داده که روسیه حداقل به یک دهه زمان نیاز دارد تا صادرات گاز خود به چین را از طریق ساخت خط لوله گازی جدید برنامهریزیشده «قدرت سیبری ۲» به میزان قابلتوجهی افزایش دهد.
به گزارش میز نفت، این پروژه چندمیلیارددلاری که عملیات آغاز ساخت آن به دلایل مختلف بارها به تعویق افتاده، بخشی از تلاش روسیه برای تغییر مسیر صادرات گاز خود که عامل اصلی درآمد آن است، به سمت آسیا پس ازدستدادن بسیاری از خریداران غربی خود پس از حمله به اوکراین است.
شرکت گازپروم، غول انرژی دولتی روسیه، اعلام کرد که در جریان سفر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه به چین در ماه گذشته، یک توافق «الزامآور قانونی» با پکن در مورد ساخت خط لوله راهبردی «قدرت سیبری - ۲» امضا کرده است.
رویترز گزارش داد که دو طرف تاكنون نتوانستهاند در مورد قیمت گاز، شرایط سرمایهگذاری یا جدول زمانی برای شروع تحویل به توافق برسند.
دو منبع در صنعت نفت به رویترز گفتند که حتی اگر توافقی سال آینده نهایی شود، ساختوساز حداقل پنج سال طول میکشد و برای رسیدن به ظرفیت کامل به پنج سال دیگر نیاز است.
منبع دیگری گفت که گازپروم انتظار ندارد این خط لوله قبل از سالهای ۲۰۳۴ یا ۲۰۳۵ میلادی به نیمی از ظرفیت خود برسد، با فرض اینکه جریان گاز در سال ۲۰۳۱ میلادی آغاز شود.
گازپروم در حال حاضر سالانه ۳۸ میلیارد مترمکعب گاز از طریق خط لوله «قدرت سیبری -۱» که در سال ۲۰۱۹ میلادی شروع به کار کرد، به چین صادر میکند و قصد دارد تحویل گاز را از طریق یک مسیر جداگانه خاور دور در سال ۲۰۲۷ میلادی آغاز کند که سالانه ۱۲۲ میلیارد مترمکعب دیگر به آن اضافه خواهد کرد.
انتظار میرود خط لوله «قدرت سیبری - ۲» پس از تکمیل، سالانه تا ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز به چین تحویل دهد. صادرات گاز روسیه به چین به میزان قابلتوجهی ارزانتر از سایر خریداران خارجی است.
به گفته وزارت توسعه اقتصادی مسکو، چین امسال حدود ۲۴۸ دلار برای هر ۱۰۰۰ مترمکعب پرداخت میکند - ۳۸ درصد کمتر از ۴۰۲ دلاری که سایر مشتریان گازپروم در خارج از کشورهای مستقل مشترکالمنافع پرداخت میکنند.
پیشبینی میشود سال آینده، قیمت گاز برای چین به ۲۴۰ دلار کاهش یابد که حدود ۳۷ درصد کمتر از میانگین قیمت صادرات ۳۸۰ دلار است.
فروش به چین اکنون تنها حدود یکپنجم صادرات سابق گازپروم به اروپا را پوشش میدهد که از زمان حمله روسیه به اوکراین تاكنون ۱۲ برابر شده است.
مسكو و پكن همچنان در مسائلی نظیر قیمتگذاری، انعطافپذیری و جدول زمانی اختلافنظر دارند. چینیها به دنبال متنوعکردن منابع واردات گاز خود هستند تا از افتادن در بحران ژئوپلیتیك دوری كنند.
روسها نیز با داشتن ظرفیت هنگفت بلااستفاده گاز طبیعی خواهان یافتن جایگزینهای مطمئن برای صدور گاز خود هستند.
در میان، اختلافنظرهای سیاسی و تجاری مانعی مهم بر سر دستیابی به یك توافق به شمار میرود. ذخایر عظیم میدان گازی یامال مهمترین منبع تأمین گاز صادراتی به چین باوجود فاصله زیاد است.
تولید از این میدان هزینههای اندكی برای روسیه خواهد داشت. با درنظرگرفتن هزینه ۱۰۰ دلاری برای انتقال هزار مترمکعب گاز به مرز چین و مغولستان، گاز صادراتی روسها ارزانتر از سایر گزینههای روی میز خواهد بود.
۴۰ درصد گاز مصرفی چینیها وارد میشود و بقیه در داخل این كشور تولید میشود. مصرف گاز سالانه آنان ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است. نیمی از گاز وارداتی پكن از خطوط لوله روسیه و تركمنستان تامی شده و بقیه بهصورت الانجی خریداری و وارد میشود.
در سال ۲۰۴۰ میلادی، مصرف سالانه گاز در چین به ۶۰۰ تا ۶۷۰ میلیارد مترمکعب میرسد. آمریکاییها فشار زیادی بر چینیها برای افزایش خرید الانجی وارد میکنند. چینیها در حال اكتشاف و تولید منابع گاز در آفریقا هستند تا با انتقال آن به كشورشان بهصورت الانجی از منافع آن بهرهمند شوند.
چینیها كه تمایلی به انعقاد قراردادهای بلندمدت ندارند، بهخوبی میدانند كه روسها گزینه دیگری به جز چین برای صادرات گاز خود ندارند. در مقابل، روسها خواهان فروش گاز خود به قیمتی کموبیش برابر با قیمت خرید مشتریان اروپایی هستند.
نكته دیگر این است كه مسكو از توسعه حضور چین در آسیای میانه بیمناك است. همچنین وابستگی ۷۰ درصد واردات الانجی به عبور تانكرها از تنگه مالاكا یك زنگ خطر برای چینیها است. ۲۹ درصد الانجی چین از قطر نیز از تنگه هرمز عبور میکند كه با چالش جنگ در خاورمیانه روبرو است.
ظرفیت خط لوله ۲۶ اینچی و ۲۶۰۰ كیلومتری قدرت سیبری-۲، حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب در سال اعلام شده است. این عدد معادل با ظرفیت خط لوله نورد استریم است. هزینه ساخت آن نیز ۱۴ میلیارد دلار پیشبینیشده است.
در نیمه اول سال ۲۰۲۵ میلادی، گازپروم تنها ۸.۸ میلیارد مترمکعب گاز به اروپا صادر کرد و انتظار میرود کل صادرات سالانه بهسختی از ۱۶ میلیارد مترمکعب فراتر رود. این پایینترین سطح عرضه گاز روسیه به اروپا از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی تاكنون خواهد بود.
پیش از حمله به اوکراین، صادرات گازپروم به اروپا به ركورد حدود ۲۰۰ میلیارد مترمکعب در سال رسیده بود. بدین ترتیب تا زمان بازیابی بازارهای ازدسترفته روسها باید با میلیاردها دلار درآمد ازدسترفته دستوپنجه نرم كنند.
شرکت گازپروم، غول انرژی دولتی روسیه، اعلام کرد که در جریان سفر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه به چین در ماه گذشته، یک توافق «الزامآور قانونی» با پکن در مورد ساخت خط لوله راهبردی «قدرت سیبری - ۲» امضا کرده است.
چالش قیمت گاز تجاری
رویترز گزارش داد که دو طرف تاكنون نتوانستهاند در مورد قیمت گاز، شرایط سرمایهگذاری یا جدول زمانی برای شروع تحویل به توافق برسند.
دو منبع در صنعت نفت به رویترز گفتند که حتی اگر توافقی سال آینده نهایی شود، ساختوساز حداقل پنج سال طول میکشد و برای رسیدن به ظرفیت کامل به پنج سال دیگر نیاز است.
منبع دیگری گفت که گازپروم انتظار ندارد این خط لوله قبل از سالهای ۲۰۳۴ یا ۲۰۳۵ میلادی به نیمی از ظرفیت خود برسد، با فرض اینکه جریان گاز در سال ۲۰۳۱ میلادی آغاز شود.
محدودیت های صادرات گاز روسیه
گازپروم در حال حاضر سالانه ۳۸ میلیارد مترمکعب گاز از طریق خط لوله «قدرت سیبری -۱» که در سال ۲۰۱۹ میلادی شروع به کار کرد، به چین صادر میکند و قصد دارد تحویل گاز را از طریق یک مسیر جداگانه خاور دور در سال ۲۰۲۷ میلادی آغاز کند که سالانه ۱۲۲ میلیارد مترمکعب دیگر به آن اضافه خواهد کرد.
انتظار میرود خط لوله «قدرت سیبری - ۲» پس از تکمیل، سالانه تا ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز به چین تحویل دهد. صادرات گاز روسیه به چین به میزان قابلتوجهی ارزانتر از سایر خریداران خارجی است.
به گفته وزارت توسعه اقتصادی مسکو، چین امسال حدود ۲۴۸ دلار برای هر ۱۰۰۰ مترمکعب پرداخت میکند - ۳۸ درصد کمتر از ۴۰۲ دلاری که سایر مشتریان گازپروم در خارج از کشورهای مستقل مشترکالمنافع پرداخت میکنند.
روند کاهشی قیمت گاز؟
پیشبینی میشود سال آینده، قیمت گاز برای چین به ۲۴۰ دلار کاهش یابد که حدود ۳۷ درصد کمتر از میانگین قیمت صادرات ۳۸۰ دلار است.
فروش به چین اکنون تنها حدود یکپنجم صادرات سابق گازپروم به اروپا را پوشش میدهد که از زمان حمله روسیه به اوکراین تاكنون ۱۲ برابر شده است.
گرفتاری چین و روسیه حدی است
مسكو و پكن همچنان در مسائلی نظیر قیمتگذاری، انعطافپذیری و جدول زمانی اختلافنظر دارند. چینیها به دنبال متنوعکردن منابع واردات گاز خود هستند تا از افتادن در بحران ژئوپلیتیك دوری كنند.
روسها نیز با داشتن ظرفیت هنگفت بلااستفاده گاز طبیعی خواهان یافتن جایگزینهای مطمئن برای صدور گاز خود هستند.
در میان، اختلافنظرهای سیاسی و تجاری مانعی مهم بر سر دستیابی به یك توافق به شمار میرود. ذخایر عظیم میدان گازی یامال مهمترین منبع تأمین گاز صادراتی به چین باوجود فاصله زیاد است.
تولید از این میدان هزینههای اندكی برای روسیه خواهد داشت. با درنظرگرفتن هزینه ۱۰۰ دلاری برای انتقال هزار مترمکعب گاز به مرز چین و مغولستان، گاز صادراتی روسها ارزانتر از سایر گزینههای روی میز خواهد بود.
وابستگی چین به واردات گاز
۴۰ درصد گاز مصرفی چینیها وارد میشود و بقیه در داخل این كشور تولید میشود. مصرف گاز سالانه آنان ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است. نیمی از گاز وارداتی پكن از خطوط لوله روسیه و تركمنستان تامی شده و بقیه بهصورت الانجی خریداری و وارد میشود.
در سال ۲۰۴۰ میلادی، مصرف سالانه گاز در چین به ۶۰۰ تا ۶۷۰ میلیارد مترمکعب میرسد. آمریکاییها فشار زیادی بر چینیها برای افزایش خرید الانجی وارد میکنند. چینیها در حال اكتشاف و تولید منابع گاز در آفریقا هستند تا با انتقال آن به كشورشان بهصورت الانجی از منافع آن بهرهمند شوند.
چینیها كه تمایلی به انعقاد قراردادهای بلندمدت ندارند، بهخوبی میدانند كه روسها گزینه دیگری به جز چین برای صادرات گاز خود ندارند. در مقابل، روسها خواهان فروش گاز خود به قیمتی کموبیش برابر با قیمت خرید مشتریان اروپایی هستند.
ترس روسیه از چین
نكته دیگر این است كه مسكو از توسعه حضور چین در آسیای میانه بیمناك است. همچنین وابستگی ۷۰ درصد واردات الانجی به عبور تانكرها از تنگه مالاكا یك زنگ خطر برای چینیها است. ۲۹ درصد الانجی چین از قطر نیز از تنگه هرمز عبور میکند كه با چالش جنگ در خاورمیانه روبرو است.
ظرفیت خط لوله ۲۶ اینچی و ۲۶۰۰ كیلومتری قدرت سیبری-۲، حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب در سال اعلام شده است. این عدد معادل با ظرفیت خط لوله نورد استریم است. هزینه ساخت آن نیز ۱۴ میلیارد دلار پیشبینیشده است.
در نیمه اول سال ۲۰۲۵ میلادی، گازپروم تنها ۸.۸ میلیارد مترمکعب گاز به اروپا صادر کرد و انتظار میرود کل صادرات سالانه بهسختی از ۱۶ میلیارد مترمکعب فراتر رود. این پایینترین سطح عرضه گاز روسیه به اروپا از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی تاكنون خواهد بود.
پیش از حمله به اوکراین، صادرات گازپروم به اروپا به ركورد حدود ۲۰۰ میلیارد مترمکعب در سال رسیده بود. بدین ترتیب تا زمان بازیابی بازارهای ازدسترفته روسها باید با میلیاردها دلار درآمد ازدسترفته دستوپنجه نرم كنند.
دوشنبه ۵ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۰۶:۱۴
کد مطلب: 45179