همه چیز درباره قطیف

به گزارش ميزنفت ، قَطیف شهری است در استان شرقی عربستان سعودی. شهر قَطیف یکی از شهرهای تاریخی کرانه‌ای عربستان سعودی و واحه‌ای است در کرانهٔ باختری خلیج فارس واقع شده‌است.

خط لوله نفت تاب لاین که از ظهران آغاز می‌شود از این شهر می‌گذرد سپس به اردن، سوریه و لبنان می‌رسد. این شهر در استان احساء واقع شده‌است، دارای واحه‌های گستردهٔ نخل خرماء است و بهترین خرمای منطقه از این نخلستان‌ها تهیه می‌شود.

* قرار گرفتن در کنار خلیج‌فارس و دوری جزیی از بیابان موجب شده تا خاک آن برای کشاورزی مناسب و به همین دلیل از حیث تولید میوه و به دلیل همجواری با خلیج‌فارس از حیث صید انواع ماهی نیز معروف است.

* تا پیش از اختراع مروارید مصنوعی توسط ژاپنی‌ها در اوایل قرن بیستم استخراج و تجارت مروارید یکی از رایج‌ ترین حرفه‌هایی بود که در قطیف دنبال می‌شد.

* شهر قطیف از شهرهای قدیمی عربستان است و تاریخش به دوران قبل از اسلام می‌رسد. شهر قطیف در شمال بندر دمام و در جنوب باختری بندر مهم نفتی رأس التنوره قرار دارد. در دوران بیش و بعد از اسلام قبائل متعددی در منطقهٔ قطیف ساکن شده‌اند.



* استان القطیف شامل سه شهر قطیف، سیهات و صفوی است. جزیره بزرگ تاروت در خلیج‌فارس در 5 کیلومتری قطیف قرار دارد. این استان و به طور کلی منطقه شرقی به خاطر وجود منابع نفت از اهمیت بالایی برخوردار است.

* پیش از کشف نفت، مردم قطیف به بازرگانی و تجارت، کشاورزی، ماهیگیری اشتغال داشتند ولی پس از کشف نفت؛ اکثر ساکنان این منطقه تمایل پیدا کردند تا در صنعت نفت، خدمات عمومی و آموزش و بهداشت مشغول به کار شوند.

* قطیف از سال 960 هجری قمری زیر سلطه دولت عثمانی درآمد. در سال 1207 قمری ، قبیله شیعی بنی خالد به حکومت آنان بر قطیف پایان دادند و به مدت 120 سال بر این منطقه حکمرانی کردند. پس از آن بار دیگر ترکان عثمانی بر منطقه تسلط یافتند. این وضع ادامه داشت تا اینکه در سال 1331 قمری این منطقه تحت سیطره عبدالعزیز مؤسس حکومت سعودی درآمد.



* تشیع در شبه جزیره عربستان قدمتی دیرینه دارد. به گفته خوارزمی در قرن چهارم هجری بیشتر ساکنان جزیرةالعرب شیعه بوده‌اند. مقدسی،جغرافی‌ دان و مورخ قرن چهارم نیز گفته است همه قاضیان حجاز، شیعه بودند.

تشیع در این شهر پیشینه‌ای طولانی دارد و در حال حاضر نیز بیشتر جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. مسجد امام علی (ع)، حسینیه باب الحوائج و «الملتقی الحسینی» از جمله مراکز مذهبی شیعیان در این شهر است.

* شرکت نفت عربستان سعودی " آرامکو" پروژه بهره‌برداری از دو میدان نفتی قطیف و ابوصفح را پیش از اکتبر سال ٢٠٠٤ تکمیل کرد.

* شرکت آرامکو قرارداد مهندسی، تدارک تجهیزات و ساخت این پروژه در مارس 2002 میلادی به شرکت ایتالیایی " اسنمپروگتی" واگذار کرد. قطیف پس از تکمیل بهره‌برداری، روزانه 500 هزار بشکه نفت خام سبک تولید کرد.



* تولید میدان نفتی فرا ساحلی ابوصفح نیز پس از تکمیل پروژه بهره‌برداری به روزانه 300 هزار بشکه نفت نیمه سنگین رسید.

* به گفته شرکت نفت عربستان، قطیف اولین واحد وابسته به آرامکو برای تولید نفت سبک عربی است که با ترکیب نفت خام بسیار سبک عربی و نفت خام نیمه سنگین عربی حاصل می‌شود.

* در همان زمان یک قرارداد 140 میلیون دلاری بابت حفاری چاه‌های میدان نفتی قطیف به شرکت "هالیبرتون" واگذار شد. میدان نفتی قطیف که در سال 1945 میلادی در شمال ظهران کشف شد،  50 کیلومتر طول و 10 کیلومتر عرض دارد.

* ذخیره نفتی هفت حوضچه این میدان در مجموع 8.4 میلیارد بشکه است. میدان نفتی ابوصفح به طول 19 کیلومتر و عرض 10 کیلومتر، بیش از 6.1 میلیارد بشکه نفت ذخیره دارد.



* از ابتدای سال 1970  بسیاری از شیعیان احساء از روستاها به شهر مهاجرت کردند ولی شیعیان قطیف غالبا در روستاهای خود باقی ماندند.

* تفاوت میان آن‌ها می‌تواند به میزان تحمل شیعیان احساء مربوط باشد. در احساء نه شیعیان و نه سنی‌ها هیچ ابایی ندارند که با یکدیگر در امور تجاری مراوده داشته باشند ولی شیعیان قطیف با اهل سنت درنمی‌آمیزند.

* تمایز بین شیعیان و اهل سنت در قطیف در مقایسه با منطقه احساء، بسیار شدید است. شیعیان احساء از لحاظ سیاسی انگیزه ندارند و مذهب را از سیاست و تجارت جدا می‌دانند ولی این مسائل برای شیعیان قطیف دارای اهمیت است.

* علمای احساء پافشاری چندانی بر علائم شیعه مانند پوشیدن لباس مذهبی ندارند به ویژه در گذاشتن عمامه و یا حتی اصراری بر گفتن شهادت سه گانه  ندارند. درحالی که علمای قطیف بر روی چنین مسائلی اصلا مصالحه نمی‌کنند و کوتاه نمی‌آیند.



* از زمانی که وهابیون، قدرت را در عربستان سعودی به دست گرفتند، شیعیان برای یک دوره طولانی با فشارهای مذهبی و سیاسی روبرو شدند.

* فشارهای علمای وهابی روی جامعۀ شیعه از زمان روی کار آمدن تا به امروز ادامه داشته و در اعلام تکفیر آنان کوتاه نیامده‌اند.

* از سوی دیگر، پس از تشکیل دولت وهابی و از زمانی که نفت در این منطقه یافت شد، تلاش برای اسکان بیشتر اهل سنت در این منطقه آغاز شد.

* موقعیت استراتژیک استان شرقی عربستان به دلیل وجود نفت، توجه مضاعف سعودی‌ها را به دنبال داشت. در مقابل، وضع اقتصادی نابسامان شیعیان در مقطعی که درآمد نفت سعودی بسیار بالا رفته بود، عامل جدی‌تری برای بالا گرفتن اعتراضات شیعیان بود. شیعیان نه تنها در امور سیاسی هیچ گونه مشارکتی نداشته و ندارند؛ بلکه در امور اقتصادی نیز زمینه مناسبی برای رشد یا در دست گرفتن مشاغل مهم را نداشته‌ اند.



* قطیف در شرق عربستان اگرچه از جمله مناطق بسیار ثروتمند عربستان به دلیل داشتن منابع سرشار نفت به شمار می‌آید اما به دلیل شیعه بودن ساکنان آن همواره مورد ظلم و تبعیض قرار داشته است، به همین دلیل این منطقه شاهد ناآرامی‌هایی در اعتراض به این ظلم و ستم‌هاست.

* اکثر ساکنان منطقه شرقی عربستان را شیعیان تشکیل می‌دهند، به همین دلیل ساکنان آن همواره مورد تبعیض رژیم‌سعودی قرار داشتند، شهروندان این کشور همواره جزو شهروندان درجه دوم عربستان به شمار آمده‌اند و مناطق مسکونی آن از ساده‌ترین امکانات بهداشتی و خدماتی و رفاهی محروم هستند، بگونه‌ای که بسیاری از کوچه‌ها و خیابان‌های آن در قرن 21 همچنان خاکی است.

* وضعیت اسفبار و تبعیض‌های اعمال شده توسط رژیم سعودی با وجود تلاش‌های صورت گرفته برای درز پیدا نکردن اخبار آن به رسانه‌های داخلی و خارجی چنان عیان است که بارها توسط سازمان‌های مختلف بین المللی از جمله سازمان عفو بین الملل و دیده‌بان حقوق بشر مورد انتقاد قرار گرفته و محکوم شده است.



* ساکنان این منطقه با کوچک‌ترین اعتراض نه تنها سرکوب بلکه بازداشت می‌شوند و به همین دلیل بسیاری از جوانان این منطقه در زندان‌های رژیم سعودی بسرمی‌برند و سال‌هاست بدون محاکمه همچنان در زندان‌های سعودی هستند که به "زندانیان فراموش شده" معروف شده‌اند. این سیاست‌های ظالمانه و تبعیض آمیز بارها اعتراض‌های گسترده مردمی را در این منطقه به همراه داشته است.

در این باره بیشتر بخوانید:

آغاز نا آرامی نفتی در عربستان

وضعیت ویژه در مناطق نفتخیز عربستان

نفت عربستان زیر پای چه کسانی است؟

يکشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۴ ساعت ۰۶:۳۰